عوارض ناشی از آنتی بیوتیک در مرغ

همیشه این سوال برای مردم مطرح بوده است که استفاده از انواع آنتی بیوتیک ها در گوشت مرغ برای سلامتی مضراست یا خیر. مضر بودن استفاده از آنتی بیوتیک در پرورش مرغ به اثبات رسیده است وشرکت هایی همچون شرکت الماس سبز خزر با برند مرغ سبز چیک چیک چندین سال است که گوشت مرغ بدون آنتی بیوتیک تولید و عرضه می کنند.

استفاده از داروهای آنتی بیوتیکی برای پرورش مرغ سالم در مرغداری ها به وفور مشاهده می شود. در این بخش به بررسی عوارض ناشی از آنتی بیوتیک ها در گوشت مرغ می پردازیم. دکتر بهادر حاجی محمدی در ادامه هشدارهایی در این زمینه به مصرف کنندگان گوشت مرغ داده است که با هم می خوانیم.

دکتر بهادر حاجی محمدی: دربعضی از مرغداری‌های صنعتی کشور به وفور از داروهای آنتی ‌بیوتیک نظیر تیل مایکوزین، تایلوزین، انروفلوکساسین، کلرآمفنیکل و… استفاده می‌شود.

یکی از دلایل استفاده بی‌ رویه آنتی‌ بیوتیک در برخی مرغداری‌ها این است که به غلط تصور می‌شود آن ها موجب پیشگیری از بروز بیماری‌ های طیور می‌شوند، البته آنتی ‌بیوتیک اساساً محرک رشد طیور بوده و موجب تسریع رشد مرغ و افزایش وزن‌ گیری آن ها می‌شود که این امر ممکن است یکی از انگیزه‌ های احتمالی تجویز بی‌رویه آنتی ‌بیوتیک توسط برخی پرورش ‌دهندگان طیور باشد.

استفاده از آنتی ‌بیوتیک درپرورش مرغ از منظر دامپزشکی به خودی خود اشکالی ندارد اما در برخی مواقع، دوره «منع مصرف» رعایت نمی‌شود و گاهی تا روزهای آخر منتهی به کشتار مرغ، تجویز آنتی ‌بیوتیک ادامه پیدا می‌کند.

دوره منع مصرف به مدت زمانی گفته می‌شود که (به عنوان مثال یک هفته) قبل از کشتار مرغ نباید هیچ‌ گونه دارو یا آنتی‌ بیوتیکی تجویز شود تا طی این مدت، بدن مرغ از نظر بیولوژیکی فرصت و زمان کافی برای تجزیه و دفع داروها را در اختیار داشته باشد تا در نهایت گوشت مرغ عاری از باقیمانده آنتی ‌بیوتیک باشد.

تجویز بیش از حد آنتی ‌بیوتیک در بعضی از مرغداری‌ های صنعتی و بی‌ توجهی احتمالی به دوره منع مصرف، ممکن است در درازمدت، سلامت مصرف‌ کنندگان را تهدید کند.

آنتی‌ بیوتیک اساساً سم بوده و دریافت بیش از حد و مستمر آنها همراه با مواد غذایی ممکن است در بدن انسان، آسیب‌های کبدی و کلیوی، آلرژی و‌… ایجاد کند. به علاوه دریافت بیش از حد آنتی ‌بیوتیک موجب بروز عارضه ‌ای به ‌نام مقاومت آنتی ‌بیوتیکی می‌شود که در چنین شرایطی میکروب ‌های بیماری‌ زا در بدن انسان در برابر آنتی‌ بیوتیک مقاوم شده و لذا در مواقع بروز بیماری ‌های باکتریایی، آنتی‌بیوتیک‌ های رایج قادر به درمان فرد بیمار نخواهد بود.

از طرفی، آنتی ‌بیوتیک برخی باکتری‌ های مفید روده را از بین برده و موجب اختلالات گوارشی در انسان می‌شود.

اکثر آنتی ‌بیوتیک‌ های مورد استفاده در مرغداری‌ ها از انواع خوراکی هستند و لذا توزیع آنها در بخش‌ های مختلف گوشت طیور نظیر ران، سینه، بال و… تا حدی مشابه است. با این‌ حال، تجمع آنتی ‌بیوتیک در جگر مرغ به مراتب بیشتر از گوشت مرغ است و لذا جگر مرغ از جمله مواد غذایی پر خطر از نظر باقیمانده آنتی ‌بیوتیک به شمار می‌رود.

آنتی‌ بیوتیک در برابر حرارت طبخ نسبتا مقاوم است. با این حال آب پز و سرخ کردن کامل با حرارت کافی تا حدودی باعث کاهش نسبی برخی آنتی ‌بیوتیک‌ ها می‌شود، اما طبخ در مایکروویو تاثیر چندانی در نابودی آنتی ‌بیوتیک ندارد.

در حین آب‌ پز کردن مرغ، مقداری از آنتی ‌بیوتیک به داخل آب مرغ منتقل می‌شود. لذا با توجه به این که بیشترین خطر باقیمانده آنتی‌ بیوتیک مربوط به جگر مرغ است، پیشنهاد می‌ شود جگر مرغ بیشتر به شکل آب پز، طبخ و مصرف شود و البته ترجیحا از مصرف آب همراه آن اجتناب شده و صرفا جگر پخته شده، مصرف شود. افرادی که به مصرف ساندویچ‌ های جگر مرغ تمایل دارند، بهتر است حداکثر دو بار در ماه از آن استفاده کنند و مصرف بی‌رویه ساندویچ جگر مرغ ممکن است خطراتی به دنبال داشته باشد.

از آنجا که باقیمانده آنتی بیوتیک تغییری در طعم و مزه گوشت یا جگر مرغ ایجاد نمی‌کند، بنابراین توسط مصرف کنندگان قابل تشخیص نیست و لذا بهتر است در این زمینه احتیاط شود.